Cận cảnh vũ khí, khí tài hiện đại tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế 2022
Các anh có khuyến khích người trẻ Việt Nam thực hiện việc làm ý nghĩa này?Đà Nẵng: Khởi tranh giải bóng đá của cán bộ gây quỹ từ thiện
Một nhóm các công ty do tỉ phú Elon Musk dẫn đầu vừa cho hay họ đã đề nghị mua lại tổ chức phi lợi nhuận kiểm soát OpenAI, công ty sở hữu ứng dụng trí tuệ nhân tạo ChatGPT, với giá 97,4 tỉ USD.Đây được xem là một động thái trong cuộc chiến của tỉ phú này nhằm ngăn chặn công ty khởi nghiệp AI này chuyển đổi thành công ty vì lợi nhuận, theo Reuters đưa tin ngày 11.2. Nhóm do ông Musk đứng đầu bao gồm Công ty xAI của ông, Baron Capital Group, Emanuel Capital và nhiều công ty khác.Luật sư Marc Toberoff của ông Musk cho hay đề nghị đã được chuyển cho ban giám đốc OpenAI. "Không, cảm ơn. Nhưng chúng tôi sẽ mua Twitter (mạng xã hội X) với giá 9,74 tỉ USD nếu ngài muốn", lãnh đạo Sam Altman của OpenAI viết trên X, dường như phản hồi đề nghị mua OpenAI. Ông Musk, người đã mua X với giá 44 tỉ USD vào năm 2022, chỉ đáp trả nội dung một cách ngắn gọn, khi viết "kẻ lừa đảo". Ông Musk và ông Altman đã có nhiều tranh cãi, trong đó nhiều lần ông Musk kiện OpenAI. Trước đó, ông Musk là nhà đồng sáng lập OpenAI vào năm 2015 và đây là công ty phi lợi nhuận. Công ty đạt vị trí hàng đầu trong lĩnh vực AI khi ông rời đi vào năm 2018. Sau đó, ông lập công ty riêng là xAI vào năm 2023. "Chúng tôi đã tạo ra một cấu trúc riêng: một tổ chức vì lợi nhuận, được kiểm soát bởi tổ chức phi lợi nhuận, với mức chia sẻ lợi nhuận được giới hạn cho các nhà đầu tư và nhân viên", OpenAI cho hay vào tháng 12.2024. Theo đó, sự thay đổi này sẽ yêu cầu công ty phải cân bằng lợi ích của các cổ đông, bên liên quan và công chúng theo hướng tránh xa mục tiêu phi lợi nhuận.
Có lỗ hổng trong quy định xuất khẩu chip Mỹ sang Trung Quốc?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Làm khách trên sân Vinh của SLNA, CLB Công an Hà Nội (CAHN) được đánh giá nhỉnh hơn. Trong 4 lần đụng độ trực tiếp gần nhất, CLB CAHN bất bại, thắng đến 3 trận. Ngoài đội hình chất lượng, sở hữu nhiều ngôi sao có phong độ cao, tinh thần của đội bóng do HLV Polking dẫn dắt lúc này đang rất hưng phấn khi vừa cắt được mạch bất bại của CLB Thể Công Viettel. Bất lợi duy nhất mà CLB CAHN phải chịu trước trận đấu này là những cầu thủ quan trọng trong đội hình như thủ môn Nguyễn Filip và Hugo Gomes bị treo giò vì nhận đủ 3 thẻ vàng. Bên kia chiến tuyến, CLB SLNA đang có phong độ không tốt khi thua 2 trong 3 trận đấu gần nhất. Những thất bại trước CLB Hà Nội và Bình Dương khiến đội bóng của HLV Như Thuật gặp khó trong cuộc chiến trụ hạng. Trước việc CLB Đà Nẵng đang dần chơi tốt hơn, SLNA cần tích lũy tối đa điểm số từ nay đến cuối mùa mới có thể hy vọng trụ lại V-League. Do đó, mỗi trận đấu của SLNA ở V-League 2024 - 2025 lúc này không khác gì một trận chung kết.Bị đánh giá thấp hơn, CLB SLNA chủ động chọn lối đá phòng ngự phản công, lùi sâu đội hình kể từ đầu trận. Đội bóng của HLV Phan Như Thuật chơi chậm, chỉ cầm bóng khoảng 40%. Dù vậy, xét về số cơ hội, CLB SLNA mới là đội sở hữu nhiều pha bóng nguy hiểm hơn trong nửa đầu hiệp 1.Phút 16, CLB SLNA dàn xếp đẹp mắt ở cánh phải và bóng được đưa đến vị trí của Văn Lương trong vòng cấm của CLB CAHN. Sau một nhịp giữ bóng, Văn Lương loại bỏ hậu vệ đội khách rồi tung ra cú đá căng. Đáng tiếc, trong ngày chơi thay vị trí của Nguyễn Filip, thủ thành Sỹ Huy phản xạ xuất sắc, ngăn cản cơ hội của đội chủ nhà. Đến phút 24, người gác đền của CLB CAHN tiếp tục từ chối cơ hội ghi bàn của CLB SLNA khi chọn vị trí và ôm gọn cú đá của Kuku.Ở chiều ngược lại, CLB CAHN tỏ ra thiếu gắn kết ở mặt trận tấn công. Các học trò của HLV Polking cầm bóng nhiều hơn nhưng gặp khó trong việc tiếp cận vòng cấm của CLB SLNA. Trong khoảng 20 phút đầu, đội bóng ngành công an không thể tạo ra cơ hội nguy hiểm nào. Dù vậy, kể từ phút 30, CLB CAHN bắt đầu đẩy cao tốc độ trận đấu và những cơ hội ăn bàn đến nhiều hơn. Sau một vài cơ hội bị bỏ lỡ, CLB CAHN tìm được bàn mở tỷ số ở phút 39. Xuất phát từ pha treo bóng khó chịu từ Artur, Văn Thanh băng vào đệm bóng ở khoảng cách gần. Dù Văn Thanh không thể chạm được chân vào bóng nhưng tình huống di chuyển của anh khiến thủ Văn Việt bất ngờ và bóng đi thẳng vào lưới. Nhận bàn thua, CLB SLNA chơi đầy nỗ lực ở những phút cuối hiệp 1. Đội trưởng Olaha dù chưa bình phục hẳn chấn thương vẫn thi đấu cố gắng và gây ra nhiều khó khăn cho hàng thủ CLB CAHN. Trong khi đó, Kuku cũng di chuyển rộng, tích cực xâm nhập vòng cấm của đối thủ. Ở phút cuối cùng của hiệp 1, Kuku có tình huống di chuyển và đánh đầu chính xác, cân bằng tỷ số 1-1 cho CLB SLNA.Khoảng 10 phút cuối, CLB CAHN đẩy cao đội hình, liên tục “bắn phá” khung thành của SLNA. Theo thống kê của Sofascore, CLB CAHN sút đến 8 lần trong hiệp 2 (gấp đôi SLNA). Dù vậy, các chân sút của đội khách đều tỏ ra vô duyên và tỷ số 1-1 được giữ đến hết trận. Hòa thất vọng 1-1 với CLB SLNA, CLB CAHN có 21 điểm sau 15 trận, tiếp tục đứng vị trí thứ 6. Trong khi đó, CLB SLNA có 13 điểm, đứng vị trí thứ 13 trên bảng xếp hạng. FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Khổ vì đường ngập, hỏng nặng
Sự thay đổi về nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng cùng sự phát triển của ô tô điện… đang khiến số lượng mẫu mã, phiên bản ô tô số sàn phân phối trên thị trường ô tô thế giới ngày càng ít đi.Khoảng 5 - 10 năm trước đây, hầu hết các mẫu mã ô tô đều có bản số sàn, thậm chí nhiều mẫu xe, bản số sàn chiếm khoảng một nửa trong tổng số phiên bản của một mẫu ô tô bán ra thị trường. Tuy nhiên, hiện nay số lượng phiên bản số sàn của một mẫu mã ô tô càng ít, thậm chí nhiều mẫu ô tô mới, đặc biệt là ô tô gầm cao đã loại bỏ bản số sàn. Bước sang năm 2025, danh mục ô tô số sàn phân phối trên thị trường tiếp tục thu hẹp khi một số xe hatchback, xe sedan và thậm chí cả xe bán tải sẽ dần loại bỏ phiên bản hộp số sàn.Dưới đây là 7 mẫu ô tô trên thế giới sẽ loại bỏ bản số sàn từ năm 2025: